فهرست مطالب

مطالعات آموزش بین المللی زبان فارسی - پیاپی 1 (پاییز و زمستان 1394)

نشریه مطالعات آموزش بین المللی زبان فارسی
پیاپی 1 (پاییز و زمستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/12/01
  • تعداد عناوین: 7
|
  • ابوالقاسم غیاثی زارچ، فاطمه جعفری صفحات 11-35
    از نظر رویکرد ارتباطی، یادگیری زبان دوم به معنی توسعه توانش ارتباطی در بافت های واقعی زبان مقصد است. تدریس عناصر صرفی و نحوی زبان به تنهایی تامین کننده نیازهای زبان آموزان نیست، بلکه باید آنچه را کاربران زبان واقعا در حوزه توانش های «دستور زبان»، «گفتمان»، «جامعه» و «راهکاری»، با زبان انجام می‏دهند، درک کنند، فرابگیرند و تعامل کنند. رسیدن به چنین توسعه زبانی، نیازمند چندین زیرساخت  پایه است. هدف این مقاله برشمردن این زیرساخت های پایه در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان و بیان ارتباطشان با یکدیگر از نظر رویکرد ارتباطی است. زیرساخت هایی که در این مقاله به آنها پرداخته می شود، عبارتند از: تعریف اهداف آموزشی، تهیه پیکره های زبانشناسی، شناخت و تحلیل خطاهای زبان آموزان غیرفارسی زبان، تهیه منابع آموزشی و کمک آموزشی مخصوص زبان فارسی به غیرفارسی زبانان، ارتقای روش های تدریس و ارزشیابی های استاندارد. نتیجه این که برای توسعه پایدار آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان باید این زیرساخت ها تهیه و محصولات هر زیرساخت در دیگر بخش ها به صورت یکپارچه و منسجم استفاده بشود.
    کلیدواژگان: آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان، زیرساخت های آموزش زبان دوم، رویکرد ارتباطی، توانش ارتباطی _
  • محمد مهرجویی، یدالله منصوری، علی محمد پشتدار، علی پدرام میرزایی صفحات 37-57
    این مقاله به بررسی نحوه آموزش افعال پیشوندی فارسی به ترک زبانان آذری از طریق تطبیق و مقابله پرداخته است. چون در ساختار زبان ترکی آذری فعل پیشوندی وجود ندارد و این می‏تواند برای زبان آموز سوال و اشکال ایجاد نماید، از طریق این نوشته می‏توان تا حدودی اشکالات را برطرف کرد. ابتدا تعریف فعل پیشوندی و تقسیمات سه گانه پیشوندهای فارسی از حیث معنی ذکر شده سپس ساختمان فعل در دو زبان فارسی و ترکی آذری بیان گردیده است. در ادامه ساختار زبان های فارسی و ترکی آذری توضیح داده شده و مختصری در مورد تطبیق و مقابله آمده و به انتقال های سه گانه در فرآیند یادگیری زبان بیگانه در زبان مادری اشاره شده است. سپس نمونه هایی از افعال پیشوندی فارسی و ترجمه و معادل آن ها در ترکی آذری آورده شده که اغلب به فعل ساده یا پیوندی در ترکی آذری تبدیل می شوند. در ادامه به بررسی زمان افعال در دو زبان فارسی و ترکی آذری و شباهت ها و تفاوت های آن ها در این دو زبان پرداخته شده و در پایان آزمونی صورت گرفته که در آن اثبات شده است که انتقال، معادل سازی و ترجمه افعال پیشوندی فارسی در ترکی آذری می‏تواند مفید واقع شود و اغلب این افعال پیشوندی به فعل ساده یا پیوندی در ترکی آذری تبدیل می‏شوند؛ غیر از زمان‏هایی که در آن تفاوت‏های ریزی وجود دارد که زبان آموز را دچار اشتباه می کند. نتیجه این آزمون نیز نشان می‏دهد که در 80% زبان آموزان، این انتقال مثبت و تنها در 20% انتقال منفی بوده است. سپس نمودار کلی از این آزمون و نهایتا نتیجه مقاله ذکر شده است.
    کلیدواژگان: زبان فارسی، ترکی آذری، افعال پیشوندی، معادل سازی، زمان
  • زهره کلانتری دهقی، والی رضایی صفحات 59-82
    در میان چهار مهارت اصلی در آموزش، خواندن مهارت مهمی به حساب می آید که نقش زیادی در پیشرفت زبانی و تقویت توانش ارتباطی زبان آموزان دارد. یکی از عوامل تاثیرگذار در یادگیری این مهارت، تهیه و تدوین متن های مناسب و سطح بندی شده برای خواندن است که علاوه بر اطلاعات زبانی، می توان اطلاعات مربوط به فرهنگ و اجتماع را نیز به فراگیران آموزش داد. در نظام آموزشی جامعه ما در زمینه تهیه چنین متونی در آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان چندان کار علمی و اصلی انجام نشده است. پژوهش حاضر می‏کوشد به کمک رویکرد تهیه و تدوین محتوا، محتوایی منسجم و سطح بندی شده را برای آموزش این مهارت بر اساس قصه های قرآن ارائه دهد. بدین منظور، ابتدا قصه قرآنی به لحاظ کمی و کیفی و بر اساس فرمول خوانایی مورد تحلیل قرار گرفته است. در گام بعد، بر اساس اصول مرتبط با تهیه محتوا و نظریات مرتبط با رویکرد فعالیت محور، به تهیه مواد آموزشی برای مهارت خواندن به فراگیران غیرفارسی زبان بزرگ سال با سطح زبانی متوسط پرداخته شده است. نتیجه پژوهش حاضر نشان می‏دهد داستان های قرآنی برای آموزش زبان فارسی ظرفیت دارند؛ زیرا دارای ویژگی هایی از قبیل واقعی بودن، جذابیت، تنوع و آشنا بودن برای فراگیران هستند که این ویژگی ها مطلوب همه نظریه های آموزش زبان است. همچنین استفاده از داستان های قرآنی در آموزش زبان فارسی به بهترین نحو به گسترش فرهنگ اسلامی- ایرانی کمک می کند. همچنین تدوین این داستان ها متناسب با سطح توانایی زبان آموزان و استفاده از شاخص خوانایی در زمینه تهیه و تدوین مواد درسی می تواند راهگشا باشد.
    کلیدواژگان: خواندن، تهیه و تدوین مواد درسی، محتوای درسی، آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان، قصه های قرآن
  • حامد شکوفگی، محرم اسلامی صفحات 83-100
    تبدیل واحدهای نحوی به واحدهای صرفی (واژه) یکی از شیوه های رایج واژه سازی در زبان ها به شمار می رود. این تبدیل هم از منظر مطالعات درزمانی و هم از منظر مطالعات همزمانی قابل بررسی است. بدین معنا که در زبان ها، تبدیل واحد نحوی به واحد صرفی هم در بستر تاریخی رخ می دهد و هم در یک دوره خاص از زبان، اهل زبان با تبدیل واحدهای نحوی به واحدهای صرفی برای بیان مفاهیم نو به امر واژه سازی مبادرت می ورزند. در این پژوهش تحول تاریخی تبدیل واحدهای نحوی به واحدهای صرفی مورد بررسی قرار گرفته است و در اثبات ادعای تبدیل تاریخی واحدهای نحوی به واحدهای صرفی به شواهد آوایی و همچنین به شواهد صرفی و نحوی اشاره کرده ایم. برای مثال خیلی در متون کلاسیک از خیل با مقوله دستوری اسم به معنی دسته و گروه با یای وحدت یا یای نکره ترکیب شده است که پس از تحول تاریخی و تبدیل به واحد صرفی به واژه خیلی با مقوله دستوری قید تبدیل شده است. در این تحقیق، فرآیند تبدیل واحدهای نحوی به واحدهای صرفی و انواع این تحولات تاریخی روشن شده است و در سایه نتایج به دست آمده از این پژوهش بخشی از ناتوانی اهل زبان در قرائت صحیح و عروضی متون کلاسیک به خصوص نظم فارسی روشن می شود. چراکه واحدهای نحوی مربوط به دوره های پیشین به صورت یک واژه در زبان فارسی امروز درآمده است. خوانندگان امروزی اشعار کلاسیک فارسی، فاقد توانایی زبانی مردمان پیشین در خصوص عروض فارسی هستند و این امر تا حدی به دلیل ناآگاهی نسبت به تحول تاریخی واحدهای نحوی به واحدهای صرفی است.
    کلیدواژگان: تحول تاریخی، واحدهای نحوی، واحدهای صرفی، عروض، تکیه، فارسی
  • محمدحسن تقیه صفحات 101-121
    یکی از مشکلات و چالش‏های پیش روی زبان آموزان در زبان فارسی، نگارش کلمه‏ها و عبارت‏های عربی در نوشته‏ها و متون فارسی است. این موضوع به دو گونه میان ما نمود پیدا می‏کند: الف- کلمه‏های عربی دخیل ب- کلمه‏ها و عبارت‏های عربی مانند آیه‏های قرآن کریم، حدیث‏های پیامبر(ص)، سخنان امامان (ع) و بزرگان دین، نوشته‏های به نثر و شعر.
    البته هدف پژوهشگر در این مقاله نوع دوم است زیرا به نظر می‏رسد برخی اصحاب فرهنگ و هنر نتوانسته‏اند کلمه یا متن عربی نوع دوم را در زبان فارسی درست بنویسند و یا صحیح حرکت‏گذاری کنند. نمونه پرکاربرد آن عبارت «إن شاء الله » است که به نادرستی «إنشا الله » نوشته می‏شود. بنا بر این، نگارنده در این مقاله، بنا دارد با آوردن نمونه‏ها و مثال‏های فراوان، درست‏نویسی کلمه‏ها و حرکت‏گذاری روشمند و استاندارد متون عربی را به زبان‏آموزان فارسی آموزش دهد. البته در آغاز به بیان چارچوب و قواعد درست آنها خواهد پرداخت. سپس مهم‏ترین اشکال‏ها و ایرادهای نگارشی، از جمله همزه نویسی، نگارش الف و تاء و... و حرکت‏گذاری رایج در نوشتارهای مجازی و حقیقی را نیز به چالش می‏کشاند.
    باید بپذیریم ناتوانی در این موضوع، پیامدهای سنگینی برای زبان مقصد در پی داشته و دارد. در این نوشتار به روشنی نشان داده خواهد شد هر کس که نتواند متون عربی را روشمند حرکت‏گذاری کند و درست بنویسد، بی‏تردید نخواهد توانست آنها را نیز درست و روان بخواند و بفهمد.
    نتیجه این گفتار آن است که راه‏کارهای درست نویسی و صحیح حرکت‏گذاری متون عربی، عبارتند از آموزش، روشمندکردن و رهایی از روش اشتباه گذشتگانی که طی قرون پیاپی به طور عمده از سوی کاتبان، منشیان و دبیران، پیش روی ما گذارده شده است.
    کلیدواژگان: حرکت گذاری، همزه نویسی، رسم خط، درست نویسی، زبان فارسی، زبان عربی
  • مسعود باوان پوری، نرجس قابلی صفحات 123-139
    با ورود سرویس پیام کوتاه در مرداد ماه 1381 به ایران، تحولی بنیادی در عصر ارتباطات ملی و مردمی صورت گرفت. این سرویس یکی از پرکاربردترین و جذاب ترین سرویس های ارتباطی است که توجه قشرهای مختلف را در مناسبت ها و مراسم ها به خود جلب کرده است. مجلات و نشریات و نیز سایت های مختلفی هستند که کار خویش را به انتشار پیامک جهت استفاده عموم اختصاص داده اند. مقاله حاضر برآنست تا با استفاده از روش تحلیلی آماری به بررسی ساختاری و محتوایی پیامک در شماره 74 مجله فرهنگی پیام آرا پرداخته و با بیان نمونه هایی از هریک به تحلیل و تبیین مساله بپردازد. دو سوال اساسی که ما در پی پاسخ بدان ها هستیم عبارتند از: پیامک تا چه میزان از نرم ادبی پیروی می کند و اصولا کدام نوع از پیامک ها طرفداران بیشتری دارند؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که درصد بالایی از پیامک ها یعنی 8/91 درصد، از نرم ادبی پیروی کرده و تنها 2/8 درصد آنها از این نرم دور بوده است. پیامک های عاشقانه نیز با بسامد 2/ 25 درصد بیشترین طرفدار را داشته و متاسفانه تنها 3/ 4 درصد از پیامک ها به مسائل عرفانی و مذهبی پرداخته اند.
    کلیدواژگان: ساختار، محتوا، پیامک، نرم ادبی، مجله پیام آرا
  • محمود مهرآوران، محمد ناطق صفحات 141-160
    با گسترش آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان در ایران و نیز در دیگر کشورها، کتابها و منابعی نیز برای این امر تهیه و تالیف شده است. مجموعه کتابهای «آموزش نوین زبان فارسی» یکی از این منابع است که آقای احسان قبول آنها را تالیف و چاپ کرده است. این مجموعه شش جلد دارد که در سه سطح آغازین، میانی و پیشرفته در نظر گرفته شده است. در این مقاله به بررسی و نقد جلد یک این مجموعه پرداخته‏ایم. جلد یک به آموزش دوره آغازین می‏پردازد. با توجه به بخش‏بندی خود کتاب به عنوانهای مختلف، هر قسمت را جداگانه بررسی و نکات مثبت یا ضعف و اشکال آن را بیان کرده‏ایم. معیار نقد، درنظر گرفتن اصول آموزش زبان، سطح کاربردی بودن محتوا، رعایت نیازها و پیش نیازهای مباحث و مانند آن بوده است. از مزایای این کتاب آن است که پس از یک متن کوتاه، در قسمتهای گوناگونی مانند تمرین، گفت و گو، تلفظ کلمه‏ها و دستور، زبان آموزان را به فعالیت وامی‏دارد اما رعایت نکردن برخی از اصول آموزش زبان، پرداختن به جمله پیش از یاددادن صداها و حروف الفبا، نامشخص بودن مخاطب به‏طور دقیق، نامتوازن بودن درسها و نیز تکلف در جمله‏سازی از نقاط ضعف جلد یک این مجموعه است. این کتاب در مجموع متنی مفید برای آموزش زبان فارسی است که بیشتر مخاطب عرب زبان را در نظر گرفته است. بنابراین برای غیر عرب زبانها مشکلاتی را به وجود می آورد.
    کلیدواژگان: آموزش زبان فارسی، غیر فارسی زبانان، آموزش نوین زبان فارسی، منابع آموزشی، احسان قبول، نقد و بررسی
|
  • Abolghasem Ghiasizarch, Fatemeh Jafari Pages 11-35
    Learning a second language means developing communicative capabilities in the actual ‎context of the target language. The identification and application of morphological and ‎syntactical elements are necessary but not sufficient for language learners as they need to ‎comprehend, learn and enact the following competencies that native speakers actually are ‎equipped with: grammatical competence, discourse competence, sociolinguistic competence, and ‎strategic competence. Achieving such an objective requires certain key infrastructures such as ‎defining pedagogical objectives, preparing linguistic framework, identifying and analyzing ‎learners’ errors, preparing the major and supplementary learning materials (particularly, the ‎dictionary), reviewing teaching methodologies, (re)training qualified teachers, and assessing learners. ‎Outlining such key infrastructures, the present paper highlights the importance, roles and ‎interconnectivity of these infrastructures to enhance communicative capabilities in teaching ‎Persian to non-Persian speakers. The study specifically determines that a cohesive plan to ‎develop communicative capabilities and enhance pedagogical outcomes requires the ‎recognition of the interrelationships between different infrastructures; that is, they serve one another as prerequisites and complements.‎
  • Mohammadmehrjui, Yadollah Mansouri, Alimohammad Poshtdar, Alipedram Mirzaei Pages 37-57
    This study aims to investigate the teaching method of Persian verb prefixes to Azeri-Turkish people through comparative analysis. Since there is no verb prefix in Azeri-Turkish language and this can create problems for learners, this study tries to provide a partial solution to such problems. At first, verb prefixes and divisions of Persian prefixes were defined semantically, and then the verb structure was stated in both Persian and Azeri-Turkish language. Next, the structures of Persian and Azeri-Turkish languages were described and a brief explanation was provided based upon a contrastive analysis. Then, the third transmissions were mentioned in the process of learning a foreign language in mother language. Moreover, some samples of Persian verb prefixes and their equivalents which change into simple or complex verbs in Azeri-Turkish language, were given in Azeri Turkish. Finally, the tense of verbs in both Persian and Azeri Turkish languages were investigated and their similarities and differences were discussed in detail. At last, a test was administered. This test proved that the transfer and translation of Persian verb prefixes in Azeri Turkish language can be helpful and often these verb prefixes change into simple or compound verbs in Azeri-Turkish language except when there are subtle differences that make learner confused. The result of this test showed that this transfer is positive in 85 percent of learners and is negative only in the remaining 15 percent. Finally, the test’s chart and the conclusions of the paper were presented.
  • Zohreh Kalantari Dehaqi, Vali Rezai Pages 59-82
    One of the most effective factors in learning and teaching language is material design and development. By providing suitable and graded reading texts, it would be both possible to increase learners’ linguistic information and teaching them some points about culture and community. Regarding the importance of material development that is both based on teaching principles and reading skill, the purpose of the present study is to provide coherent and graded content for teaching this skill from Quran stories by applying material development approaches. In this paper, first Quran stories were analyzed both quantitatively and qualitatively and also according to readability formula. Next, based on the principles related to material development and theories of task-based approach, instructional material was provided for teaching reading skill to adult non-Persian learners at an intermediate level of language proficiency. The results of the present study can be described as follows. First, the suggested model for teaching reading skill in three phases of pre-task, during task and post-task is the main result of the study. Second, because reading stories is one of the most effective methods to attract the reader’s attention and can have a positive bearing on teaching the targeted theme, the findings revealed that Quranic stories have the required capacity and potentialities for teaching Persian language. This study indicated that the Quran stories are an excellent source to develop language teaching materials because of possessing features such as authenticity, elegant orthography, diversity, and their being familiar to learners. The use of Quran stories in Persian is one of the best possible ways to help spread the Islamic culture.
  • Hamed Shekufegi, Moharram Eslami Pages 83-100
    Development of syntactic units into morphological units (lexeme) is one of the common word formation processes in languages. This development could be addressed both diachronically and synchronically which means that the development happens in history of a language and also it takes place in a specific period in a language in order to represent new concepts. In this study, the historical development of syntactic units into morphological units has been investigated and the argumentation is supported by phonological, morphological and syntactic evidences. For example, xeyli in classical texts is the combination of the noun, xeyl (group) plus -i (indefinite marker), and the combination is used as adverb in contemporary Persian. In this study, the process of development of syntactic units into morphological units and the different types of this development were investigated and based upon the findings of this paper, part of the inability of Persian speakers in correct and prosodic reading of Persian classic texts, specially Persian poems is explained. The reason behind this is ignoring the fact that syntactic units are developed into morphological units. Contemporary Persian speakers don’t enjoy the linguistic competence of the earlier people related to the prosody of the language due to the aforementioned linguistic development.
  • Mohammad Hassan Taqiyeh Pages 101-121
  • Masoud Bavanpouri, Narjes Ghabeli Pages 123-139
    With the emergence (advent) of SMS (short messaging service) in August 2002, a fundamental development took place in the public and national communication in the communicative era. This service is one of the most commonly used and appealing communicative services that has attracted the attention of different strata at various occasions and ceremonies. Different sites and academic journals share the responsibility of sending short messages for public use. The present study is an attempt to investigate the structure and content of such messages in the cultural journal of Payamara and then analyze and elaborate on some instances two main questions are going to be answered: 1. How much do these messages comply with the literary norms?, and 2.basically which messages are the most popular? The findings revealed that a higher percentage (91.8%) were consistent with the literary norms. And only 8.2% of the messages were incompatible with such norms. Romantic messages were the most popular ones with a percentage of (25.2%) and unfortunately only 4.3% of the messages dealt with mystic and religious issues.
  • Mahmoud Mehravaran, Mohammad Nateq Pages 141-160
    Now that teaching Persian to non-Persians has spread very rapidly in Iran and some other countries, some relevant books and papers have been written to promote that end. The collection of teaching modern Persian (FARSI) is one of those sources authored by Dr. Ehsan Ghaboul. This book consists of six volumes that can be taught at different levels. This paper sets to investigate and critically evaluate the first volume of this book. The first volume deals with teachings of the early (primitive) era. This study has considered the pluses and minuses (positive and negative points) of each section or chapter of the book separately according to the classifications made by the author of the book. The following criteria were taken into account while critiquing different sections of the book: consistency with language teaching principles, applicability of the content materials, needs analysis, and meeting the necessary pre-requirements and requirements. One of the advantages of this book is including different sections like exercises, dialogues, pronunciation, and grammar after a short text which prompts language learners to be actively involved in the learning process. noncompliance with some language teaching principles, presenting sentences before teaching sounds and alphabets, imprecise and unspecified audience, imbalanced lessons, and lengthy and heavy sentences are among the major flaws of this book.This book provides Persian language learners with instrumental learning texts and materials. However, it more specifically addresses Arab learners of Persian Language. Accordingly, this book might be ineffective and problematic for other nationals such as African or South Asian learners of Persian language